Pakketautomaten zijn de toekomst van de last mile. Tenminste daar lijkt het op als je de miljoenen aan investeringen moet geloven van grote partijen als DHL en PostNL. BUas analyseerde bijna duizend online reacties op nieuws over de pakketautomaten van PostNL. Wat opvalt: slechts 15 procent is uitgesproken positief.
Frustratie pakketautomaat
Daartegenover staat 35 procent gefrustreerde reacties en 30 procent principiële tegenstanders. Vooral mensen die digitaal vaardig zijn, dichtbij een automaat wonen en weinig tijd hebben, waarderen de oplossing. De rest ervaart vooral ongemak: storingen, automaten die vol zitten, omleidingen naar locaties verderop en moeizame klantenservice. Daarnaast kan naar schatting 15 tot 20 procent van de Nederlanders, waaronder ouderen zonder smartphone, mensen met een beperking of beperkte digitale vaardigheden, het systeem überhaupt niet gebruiken.
Nieuwe overlast
“Het fundamentele probleem is tweeledig”, zegt Hans Quak van BUas: “De enorme groei van pakketjes én de verwachting dat bezorging niets mag kosten. Pakketautomaten helpen bezorgdiensten efficiënter te werken door meerdere pakketten in één stop te leveren, maar creëren tegelijk nieuwe overlast in buurten door de drukte van mensen die al dan niet met de auto pakketten komen ophalen op plekken die daar niet altijd geschikt voor zijn en sluiten daarnaast kwetsbare groepen uit. Elektrische bestelwagens verminderen weliswaar emissies, maar lossen de verkeers- en ruimteproblematiek in die buurten niet op. Terwijl juist het gebruik van afleverpunten en de juiste pakketautomaten, als er maar voldoende dichtbij zijn, tot veel minder kilometers kan leiden.”
Systeemverandering last mile noodzaak
Volgens Quak is een brede systeemverandering nodig, waarin ontvangers meer keuzevrijheid krijgen. “Dit vraagt een breder aanbod van afleveropties, van thuisbezorging en persoonlijke pakketboxen tot automaten en afhaalpunten, gecombineerd met slimme checkout-systemen bij webwinkels. Onderzoek van Breda University of Applied Sciences laat bijvoorbeeld zien dat sommige groepen ook best willen wachten op een pakketje, en het niet per se de volgende dag willen hebben, áls ze maar kunnen kiezen wanneer het wél komt.”
Als webshops, bezorgdiensten en gemeenten niet gezamenlijk optrekken, waarschuwt Quak, blijven de problemen bestaan: overbelaste bezorgers, onveilige verkeerssituaties in wijken, ontvangers die noodgedwongen met de auto naar ophaalpunten rijden én een systeem dat een aanzienlijk deel van de bevolking buitensluit.
