In deel 2 ‘Tl versus led’ nemen we een kijkje bij Walki Meuwissen in Haarlem dat de productieruimtes en het magazijn met de nieuwste generatie tl verlicht. Het bezoek is gecombineerd met een demonstratie van verlichtingsadviseur TES uit Beverwijk en parkmanagement Waarderpolder.
Tl versus led. Beide propageren duurzaam en energiezuinig te zijn. Daarom belichten we achtereenvolgens twee praktijksituaties. Deel 3 in de volgende editie van Logistiek Totaal besluit met een praktijkcase over led-verlichting.
Met energiezuinige verlichting zijn besparingen van wel 50% tot 80% te behalen; de investering is dan ook heel snel terugverdiend. Veel ondernemers weten dit volgens Frank Sneekes van TES (Total Energy Solutions) niet. Daarom is hij als energiecoach van parkmanagement Waarderpolder samen met twee bedrijven een demonstratieproject bij Walki Meuwissen gestart. Dit is een producent en distributeur van technische laminaten en beschermend verpakkingsmateriaal.
Deze onderneming heeft onlangs de verouderde tl/T8-verlichting van productieruimtes en magazijnen volledig laten vervangen door het efficiëntere tl/T5. TES voerde het project als onafhankelijke verlichtingsexpert uit. Met als resultaat een energiebesparing van ruim 63% en een terugverdientijd van 1,8 jaar én een extra lichtopbrengst van 30% ten opzichte van de vorige verlichting.
Deze resultaten worden volledig onderschreven door plantmanager Bernd Schroers van Walki Meuwissen en door TES inzichtelijk gemaakt met berekeningen omtrent de investeringen en gerealiseerde besparingen. Als bezoeker konden we met de uitgereikte luxmeters constateren dat de lichtopbrengst daadwerkelijk hoger was dan voorheen en vrijwel overal in het gangpad gelijk.
Demonstratie
De betrokken partijen organiseerden een demonstratieseminar voor geïnteresseerde ondernemers, om de verlichtings- en besparingsresultaten zelf te beoordelen. Een klein gedeelte van de oude tl/T8-verlichting van Walki Meuwissen is bewust intact gelaten, zodat het verschil met de nieuwe, dunnere en kortere hoogfrequent tl/T5-lampen goed is te ervaren.
Uit een proefopstelling bleek dat met nieuwe armaturen met 2 x 35W hoogfrequent lampen een aanzienlijke besparing en een hogere lichtopbrengst werd gehaald met een brede afstraling naar beneden en een goede verdeling van het licht over de gehele werkruimte. Het project levert Walki Meuwisen een flinke besparing op aan jaarlijkse stroomkosten. Daarnaast is er sprake van een reductie van 160.713 kg CO2-uitstoot. Bijna 6.500 bomen moeten een jaar groeien om deze emissie te compenseren.
Verouderde verlichting
In veel bedrijfshallen, werkplaatsen, magazijnen, scholen, zorggebouwen en winkels hangen nog verouderde tl-armaturen met daarin twee, drie of vier tl-buizen en soms ook in combinatie met halogeenverlichting. Dergelijke verlichting verbruikt niet alleen onnodig veel stroom, er gaat ook veel lichtopbrengst verloren als gevolg van verouderde en/of vervuilde armaturen.
Door de bedrijfsverlichting te vervangen door moderne, energiezuinige verlichting kan volgens TES snel en relatief eenvoudig worden bespaard op de energiekosten. Terugverdientijden tussen de zes maanden en 3,5 jaar zijn hierbij de regel.
Ook de lichtkwaliteit en lichtopbrengst van verouderde verlichting laat te wensen over. Oude armaturen reflecteren onvoldoende licht naar de werkplekken en er is vaak te weinig rekening gehouden met invallend daglicht. Vervanging van conventionele verlichting door hoogfrequente TL-T5 verlichting levert kwalitatief beter licht. En een daglichtafhankelijke regeling levert ook Arbo-technisch een sterke verbetering voor de medewerkers op.
Tl-minded
Daar waar mogelijk adviseert Frank Sneekes moderne tl/T5-hoogfrequent verlichting. Deze is in aanschaf weliswaar duurder dan conventionele tl/T8, maar komt in aanmerking voor overheidsregelingen zoals de EIA en de KIA. De terugverdientijd dient wat hem betreft altijd korter te zijn dan drie jaar. TES heeft alternatieven voor bedrijven die de verlichting niet compleet willen vervangen, maar toch meer licht en minder kosten wensen. Bij renovatie wordt de bestaande installatie deels gehandhaafd en gereinigd, waardoor de investering laag blijft en terugverdientijden van minder dan een jaar worden behaald.
TES biedt ook het concept ‘Leaselicht’ aan. Zonder investering − maar tegen een vast maandbedrag − wordt de verlichting in het desbetreffende bedrijf vervangen, terwijl de energiekosten voor verlichting per direct lager zijn. TES plaatst in principe altijd eerst een testopstelling uit het verlichtingsadvies in het desbetreffende bedrijf, want zien is geloven. De lichtopbrengst en het energiegebruik van de bestaande verlichting en de nieuwe verlichting worden daarbij nauwgezet vergeleken en inzichtelijk gemaakt.
Spanningsveld
“In de praktijk merken ook wij dat er steeds meer vraag is naar led-verlichting, ten koste van tl”, verklaart Sneekes. Hij rekent voor dat led- verlichting niet duurzamer en energiezuiniger is dan tl-verlichting. Momenteel claimen fabrikanten dat hun led-lampen gemiddeld 50.000 branduren meegaan. Een T5 Aura Supreme tl-buis bijvoorbeeld, heeft gemiddeld minimaal 50.000 branduren. De gemiddelde EVSA (elektronisch voorschakelapparaat) gaat net zo lang mee als een led-driver. De lichtopbrengst van een lichtbron wordt uitgedrukt in Lumen en een 35W TL buis geeft − net als een 35W LED-buis − circa 4.200 Lumen af (120 Lumen per Watt). Door de tl-buis in een hoog rendement armatuur te plaatsen, is de lichtopbrengst nagenoeg hetzelfde, met als bijkomend voordeel dat het in tegenstelling tot led een egaal lichtpatroon geeft en niet verblindt.
De aanschafkosten van led-verlichting zijn daarentegen nog erg hoog ten opzichte van de beduidend goedkopere tl-verlichting. Wat Sneekes nastreeft, is een eerlijk lichtadvies. Dat betekent niet dat hij tegen led is, maar dat led nu nog niet beter is dan tl/T5-verlichting.
Mindset
Led is inmiddels zo ingeburgerd in het medialandschap en de mindset van ons allemaal, dat een bedrijf met led-verlichting bijna automatisch het predicaat ‘duurzaam’ mag ophangen. Dus, puur uit imago- en marketingoverwegingen zou een bedrijf voor led-verlichting kunnen kiezen als energiebesparende oplossing. Tl-verlichting wordt vaak onterecht als verouderd afgeschilderd, terwijl de terugverdientijd van led feitelijk twee keer zo lang is en de energiebesparing minimaal gelijk is. Uiteraard is led-verlichting volop in ontwikkeling en deze ontwikkeling houdt Frank Sneekes van TES (foto) strak in de gaten. “Er komt een dag dat led-verlichting tl-verlichting wél zal verslaan. Op dit moment wint tl-verlichting de strijd nog”, aldus Sneekes.
