Het munitiedepot in Veenhuizen krijgt munitie aangeleverd van leveranciers en stuurt deze zelf weer door naar ‘klanten’. “Wat dat betreft kun je ons vergelijken met een DC van Albert Heijn”, aldus Verheij, hoofd bedrijfsondersteuning van de afdeling Logistiek op het Munitiedepot van Defensie in het Drentse Veenhuizen. De ‘klanten’ waar de munitie naartoe wordt gestuurd, zijn met name Nederlandse militairen die over de hele wereld missies en oefeningen uitvoeren. “Dat varieert van Noorwegen tot Hongarije en van Schotland tot Belize.”
Munitie hergebruiken
Via het munitiecomplex in Ruinen, dat op een half uur rijden van Veenhuizen ligt, wordt de munitie verwerkt die is overgebleven van de oefeningen en missies. Deze wordt eerst geïnspecteerd. Is de munitie dermate beschadigd dat zij niet meer te gebruiken is, dan wordt deze overigens soms ook al in het land van de missie of oefening vernietigd. Is de munitie opnieuw te gebruiken, dan wordt zij terug naar Nederland gestuurd om opnieuw gecontroleerd, verpakt en opgeslagen te worden in het munitiedepot. Overigens bestaat het depot in Veenhuizen uit een groot aantal magazijnen, verdeeld over een terrein van 75 hectare. Het Defensie Munitiebedrijf, waar Veenhuizen onder valt, beheert ongeveer 500 verschillende munitieartikelen.
Proefdraaien
De invoering van het exoskelet van startup Laevo vloeit voort uit de projectgroep Innovatie die Defensie eerder dit jaar in het leven riep. Toen die projectgroep binnen Defensie de vraag uitzette wie er wilde proefdraaien met exoskeletten, stak Verheij zijn vinger op. “Ik hoefde niet lang na te denken, want ik ben altijd in voor innovatie. Wij hebben relatief veel oudere productiekrachten en gezien de fysieke belasting door de aard van de werkzaamheden hebben ze regelmatig klachten aan het bewegingsapparaat.”
Het exoskelet moest deze productiekrachten dus gaan helpen. Het skelet is een geveerd draagframe dat het lichaam ondersteunt bij repeterende, voorovergebogen werkhoudingen. Het exoskelet ondersteunt met name de rug bij het vooroverbuigen en tillen. Het zorgt ervoor dat een groot deel van de kracht die normaal op de rug van de gebruiker zou komen te staan naar de benen wordt geleid. Het is een puur mechanisch systeem, zonder elektronica. Het bestaat uit een systeem van bretels, borstplaat, heupriem, buikriem, bilband, smart joint, teller, beenstructuur en beenkappen.
Verheij: “Ik was bezorgd dat het hightech was, maar het is heel simpel en efficiënt. Ook de medewerking van de leverancier is prima. Eén medewerker heeft een dusdanige lichaamslengte dat we het standaard exoskelet niet op maat konden krijgen. Niet met het verstellen en niet met de beenkappen. Laevo heeft toen een exoskelet met langere beenkappen uitgerust. Het exoskelet ondersteunt bij het naar voren buigen, maar je kunt wel gewoon lopen, bukken en draaien. Je kunt je werk dus goed blijven uitvoeren.” Verheij kreeg de beschikking over vijf exoskeletten: drie voor in munitietechnische werkplaatsen, één in de expeditie en één op het Munitiecomplex Ruinen.
Mutaties en etikettering
Bij een kijkje in de expeditie blijkt dat het skelet er goed van pas komt. De medewerkers moeten immers regelmatig voorover buigen met veel gewicht in hun handen. “De pallets met munitie die het munitiedepot krijgt aangeleverd, kunnen niet zo maar één op één worden doorgeleverd naar de eindgebruiker. Vaak moeten er nog mutaties aan de munitie worden verricht of moeten er andere of aanvullende etiketten op de verpakking. Bijvoorbeeld omdat de munitie door een buitenlandse leverancier is geleverd. En sowieso moeten zendingen die over de weg worden getransporteerd ADR-technisch correct worden geëtiketteerd.”
Het ontstapelen van de pallets om deze vervolgens op de rollenbaan te zetten, gebeurt noodgedwongen handmatig. Met behulp van een heftruck of een tilhulp kunnen de pallets op hoogte naast de rollenbaan worden gezet. “Ook voor andere werkzaamheden hebben we tilhulpen, maar het van de pallet halen en op de rollenbaan zetten van de verpakkingen kan alleen handmatig. De tilhulpen zijn namelijk niet mobiel. En dat geldt ook voor het palletiseren van de verpakkingen, nadat de munitie is gemuteerd of er een ander etiket op de verpakking is geplakt. Dat kan alleen met het nodige sleep- en sjorwerk”, aldus Verheij.
Kistjes van 45 kilo
Het gewicht van de metalen munitiekistjes varieert sterk. Sommige kistjes zijn 8 kilo, maar er zitten ook stevigere jongens tussen van 20 kilo of 45 kilo. De kistjes van die laatste categorie zijn niet eens met twee man te tillen en dat is ARBO-technisch ook niet toegestaan. Bovendien kunnen de orders variëren van 200 tot wel 70.000 kisten.
Verheij is dan ook erg blij met de exoskeletten waar zijn team nu over kan beschikken: “Ze bieden ons een prima ondersteuning bij het weer rechtovereind komen na het tillen van de last. De beenkappen drukken via twee veren op de bovenbenen, zodat deze steun krijgen bij het overeind komen na het tillen. Als je de spanning van het skelet wil halen omdat je bijvoorbeeld op een heftruck wil stappen, kan dat heel eenvoudig door twee heupschakelaars om te zetten. Door deze weer om te zetten, zet je weer spanning op het exoskelet.”
