Pakketbedrijven liggen al jaren onder vuur. Begin dit jaar nog werd de Belgische topman van PostNL wekenlang vastgehouden door de politie op verdenking van mensenhandel.
Misstanden Nederland
Ook in Nederland gaat het lang niet altijd goed. In 2019 heeft de Arbeidsinspectie bij 65% van onderzoeken een of meerdere misstanden geconstateerd, zoals onderbetaling, contante loonbetaling, ontbrekende of onvolledige urenadministraties en illegale tewerkstelling.
Grootsten van Nederland
Nu drie jaar later constateert diezelfde inspectiedienst verbetering bij de vier grootste actieve pakketdienstverleners van ons land; PostNL, DHL, GLS en DPD. Zij zijn goed voor een marktaandeel van 95% op de Nederlandse pakketmarkt. De vier maken gebruiken van zeventig depots waarin pakketten worden aangeleverd, gedistribueerd naar andere depots, gesorteerd en naar particuliere klanten uitgereden. Verreweg de meeste pakketten worden de volgende werkdag bezorgd. Bijna driekwart van de pakketbezorging wordt uitbesteed aan (onder)aannemers. De ingehuurde (onder) aannemers werken zelf ook weer vaak met onderaannemers.
Controles Arbeidsinspectie
De controles van de Arbeidsinspectie vonden zowel plaats in het vervoer van depot naar depot, als het vervoer van depot naar particuliere klant. Bij een groot aantal inspecties waren ook ILT, de Landelijk eenheid van de Politie en de Nationale en Internationale Wegvervoer Organisatie (NIWO) betrokken. Daarbij zijn vaak misstanden geconstateerd.
Verbetering
Onderzoek onder onderaannemers wijst uit dat het langzaam de goede kant op gaat. In het voorjaar van 2022 heeft Arbeidsinspectie 157 (onder) aannemers benaderd om te achterhalen of hun opdrachtgever maatregelen had genomen om eerlijker te werken en illegale tewerkstelling tegen te gaan. Uiteindelijk zijn 56 gesprekken gevoerd, waarbij een aantal (onder)aannemers voor meerdere opdrachtgevers werkte.
Bijna 60 % van de (onder) aannemers gaf aan een veranderde aanpak bij hun opdrachtgevers te zien. Bij één van de vier opdrachtgevers lag dat percentage aanzienlijk hoger, te weten 85%. Veel van de (onder) aannemers staan positief tegenover de controles van de Arbeidsinspectie. In bijna alle gesprekken kwam ook het systeem waarin ze moeten werken aan de orde. Zij zijn zeer negatief over de tarifering. Veel (onder) aannemers geven aan dat wanneer ze aan alle regels van eerlijke betaling willen voldoen, ze geen winst meer kunnen maken.
Waakzaamheid geboden
Het risico blijft aanwezig dat de door opdrachtgevers genomen maatregelen ‘wegzakken’ of hun effectiviteit verliezen en er weer (meer) misstanden zullen kunnen optreden. Ook in de komende jaren zal de Arbeidsinspectie daarom de ontwikkelingen actief monitoren, inspecties uitvoeren en de ketenpartijen aanspreken.
